Buod ng Kabanata 1
Ang Pagtitipon
Nakatakdang ganapin sa gabing iyon
ang marangyang handaan sa tahanan ni Don Santiago Delos Santos o mas kilala
bilang si Kapitan Tiyago. Ang nasabing handaan ay upang magsilbing pasalubong
sa isang binatang kagagaling lamang sa Europa, na hindi iba sa Kapitan sapagkat
ito ay anak ng kanyang matalik na kaibigan. Ang pagsalubong ay gaganapin sa
kanyang bahay sa kalye ng Anluwage. Napuno ng mga panauhin ang tahanan ni
Kapitan Tiyago, sapagkat sa lugar na iyon, isang malaking karangalan ang maging
panauhin ng Kapitan. Kilala siya bilang taong nabibilang sa mataas na lipunan
at matulungin sa mga mahihirap. Si Tiya Isabel na pinsan ng Kapitan ang
taga-istima ng mga bisita, at sadyang magkakahiwalay ang mga panauhing babae sa
mga lalake. Nagpakahuling dumating ang ibang mga panauhin, kabilang na sina Dr.
de Espadaña at ang kabiyak nitong si Donya Victorina. Sa lahat ng mga panauhin
ng Kapitan, hindi nagpapahuli ang kinatawan ng simbahan sa pangunguna nina
Padre Sibyla, ang kura paroko ng Binundok; Si Padre Damaso na sadyang magaslaw
kumilos at magsalita; dalawang paisano; at si Tenyente Guevarra, ang tenyente
ng guardia civil. Bawat grupo ng mga panauhin ay may kani-kaniyang paksa, isang
pagkakataon upang ipagparangalan ang kani-kanilang saloobin, humanap ng papuri,
at makipag-tagisan ng kuro-kuro. Napag-usapan sa gabing iyon ang tungkol sa mga
Indio na walang iba kundi ang mga Pilipino; ang tungkol sa pagkakatanggal ni
Padre Damaso sa Parokya ng San Diego sa kabila ng paninilbihan nito ng matagal
na panahon; ang tungkol sa pulbura at armas, monopolyo ng tabako at iba
pa. Hindi na pinalagpas ni Pare Damaso
ang pagkakataon upang ihayag niya ang matinding panlilibak sa mga Indio, na ayon
sa kaniya ay mga hamak at mabababang uri ng nilalang. Gumawa naman ng paraan si
Pare Sybila na ibahin ang usapan at ito ay napadako sa pagkakatanggal ni Padre
Damaso bilang kura paroko sa loob ng 20 taon. Ayon kay Pare Damaso, hindi dapat
nakikialam ang hari ng Espanya sa pagpaparusa sa mga erehe sapagkat ito ang
nararapat. Ito naman ay tinutulan ng Tinyente at inilahad na ang nangyaring
parusa ay marapat lamang sa pananaw ng Kapitan Heneral. Ipinaliwanag din nito
na ang dahilan ng kanyang pagkakalipat ay sapagkat pinahukay nito ang bangkay ng
isang marangal na lalaki, na pinagbintangang erehe dahil lamang sa hindi
pangungumpisal. Ang bagay na ito ay nakapagpagalit ng lalo sa pari, lalo na
nang maalala nito ang mga nawaglit na mahahalagang kasulatan. Namagitan uli si
Pari Sybila upang pakalmahin ang mahahayap na pananalita ni Padre Damaso.
Kalaunan ay lumawig muli ang talakayan.
MGA TAUHAN SA KABANATA I
Don Santiago delos
Santos - kilala sa tawag na Kapitan Tiago, ang nakagisnang ama ni Maria
Clara at pinakamayaman sa Bayan ng Binondo
Tiya Isabel - ang
kapatid ng ina ni Maria Clara na siyang nagpalaki sa dalaga
Tinyente Guevarra
- isang matapat at may konsensyang tinyente ng guwardia sibil. Malaki ang
simpatiya nito kay Ibarra at ang tanging nagtapat kay Ibarra sa sinapit ng
kanyang ama.
Padre Hernando de la
Sibyla - paring Dominikano na pino ngunit pailalim kung kumilos kumpara kay
Padre Damaso. Lihim itong nagkaka-interes kay Maria Clara at may karnal na pananaw
sa mga kababaihan
Padre Damaso
Verdolagas - ang magaslaw at walang pakundangang paring Pransiskano na
siyang may matinding galit at inggit sa pamilya ni Ibarra. Mahayap itong
manalita at mataas ang tingin sa sarili.
Dr. Don Tiburcio de
Espadaña - ang mahirap, pilay at bungal na Kastilang nagpapanggap na doktor
sa bayan ng San Diego at ipinagmamalaki ang kahabaan ng kanyang buong pangalan.
Napangasawa nito ang Pilipinang si Donya Victorina
Donya Victorina de
Espadaña - ang maykayang asawa ni Dr. de Espandaña na tampulan ng
katatawanan sa pagsisikap nitong maging Kastila na kinabibilangan ng
tinitingala sa lipunan dahil sa pagiging Kastila. Panay ang kolorete nito sa
mukha at pagpapakulot ng buhok upang makiuso.
Dalawang Paisano
- mga alalay ng pari Mga panauhing kabilang sa mataas na antas ng lipunan -
kabilang dito ang malalapit na kaibigan ni Kapitan Tyago at may mga kabuhayan
din na katulad niya”
bakit wala po ibang tauhan yung ibang kabanata??
ReplyDelete