Mga Uri ng Pang-abay

Mga Uri ng Pang-abay

1. Pang-abay na Pamanahon – nagsasaad kung kailan naganap o magaganap ang kilos na taglay ng pandiwa.

          May pananda

          Nang, sa, noon, kung, kapag, tuwing, buhat, mula, umpisa, hanggang

          Halimbawa

          Kailangan mo bang pumasok nang araw-araw?

          Tuwing pasko ay nagtitipon silang mag-anak.

          Umpisa bukas ay dito ka na manunuluyan

          Walang pananda

          Kahapon, kangina, ngayon, mamaya, bukas, sandali,atb.

          Halimbawa:

          Manonood kami bukas ng pambansang pagtatanghal ng dulang Pilipino.

          Ipagdiriwang ngayon ng ating pangulo ang kanyang ika – 40 na kaarawan.

          Nagsasaad ng dalas

          Araw-araw, tuwing umaga,taun-taon atb.

          Halimbawa:

          Tuwing Mayo ay nagdaraos kami sa aming pook ng santakrusan.

          Nag-eehersiyo siya tuwing umaga upang mapanatili ang kanyang

          kalusugan.

2. Pang-abay na panlunan – tumutukoy sa pook na pinangyarihan, o pangyayarihan ng kilos sa pandiwa. Karaniwang ginagamit ang pariralang sa/kay

Sa – ginagamit kapag ang kasunod ay pangngalang pambalana o panghalip.

Kay /kina – ginagamit kapag ang kasunod ay pangngalang pantanging ngalan ng tao.

Halimbawa:

Maraming masasarap na ulam ang itinitinda sa kantina.

Nagpaluto ako kina aling Ingga ng masarap ng keyk para sa iyong kaarawan.

3. Pang-abay na pamaraan – naglalarawan kung paano naganap, nagaganap, o magaganap ang kilos na ipinahahayag ng pandiwa. Ginagamit ang panandang nang o na/-ng.

Halimbawa:

Kinamayan niya ako nang mahigpit.

Bakit siya umalis na umiiyak?

Tumawa siyang parang sira ang isip.

4. Pang-abay na pang-agam – nagbabadya ng di-katiyakan sa pagganap sa kilos ng pandiwa.

Mga halimbawa: marahil, siguro, tila, baka, wari, atb.

Halimbawa:

Marami na marahil ang nakabalita tungkol sa desisyon ng Sandiganbayan.

Higit sigurong marami ang dadalo ngayon sa Ateneo Home Coming kaysa nakaraang taon.

Tila patuloy na ang pag-unlad ng turismo sa Pilipinas.

5. Pang-abay na panang-ayon – nagsasaad ng pagsang-ayon. Hal. Oo, opo, tunay, sadya, talaga, atb.

Halimbawa:

Oo,asahan mo ang aking tulong.

Talagang mabilis ang pag-unlad ng bayan.

Sadyang malaki ang ipinagbago mo.

6. Pang-abay na pananggi – nag-sasaad ng pagtanggi, tulad ng hindi/di at ayaw.

Halimbawa:

Hindi pa lubusang nagagamot ang kanser.

Ngunit marami parin ang ayaw tumigil sa paninigarilyo.

7. Pang-abay na panggaano o pampanukat – nagsasaad ng timbang o sukat. Sumasagot sa tanong na gaano o magkano.

Halimbawa:

Tumaba ako nang limang libra .

Tumagal nang isang oras ang operasyon.

8. Pang-abay na pamitagan – nagsasad ng paggalang.

Halimbawa:

Kailan po kayo uuwi?

Opo, aakyat na po ako

9. Ingklitik o paningit – mga katagang lagging sumusunod sa unang salita ng kayariang kinabibilangan

-  Mayroong 16 anim na ingklitik sa Filipino

            ba                           daw/raw                          pala                              man

            kasi                        din/rin                              tuloy                              muna

            kaya                       naman                             nga                                pa

            na                           yata                                lamang/lang                

            sana

10. Pang-abay na kundisyunal – nagsasaad ng kundisyon para maganap ang kilos na isinasaad ng pandiwa

-Pinangungunahan ng kung, kapag o pag at pagka

11. Pang-abay na kusatibo – tawag sa pang-abay na nagsasaad ng dahilan sa pagganap ng kilos ng pandiwa

- Binubuo ng parirala o sugnay na pinangungunahan ng dahil sa

12. Pang-abay na benepaktibo – tawag sa mga pang-abay na nagsasaad ng benepisyo para sa isang tao dahil sa pagkaganap sa kilos ng pandiwa o ng layunin ng pandiwa.

13. Pang-abay na pangkaukulan - pinangungunahan ng tungkol, hinggil o ukol

Source: http://teksbok.blogspot.com