Mga Elemento ng Tula
1. Sukat
2. Saknong
3. Tugma
4. Kariktan
5. Talinhaga
6. Anyo
7. Tono/Indayog
8. Persona
Sukat
Ito ay tumutukoy sa bilang ng pantig ng bawat taludtod na
bumubuo sa isang saknong. Ang pantig ay tumutukoy sa paraan ng pagbasa.
Halimbawa:
isda – is da – ito ay may dalawang pantig
is da ko sa Ma ri ve les – 8 pantig
Mga uri ng sukat
1. Wawaluhin –
Halimbawa:
Isda ko sa
Mariveles
Nasa loob ang
kaliskis
2. Lalabindalawahin –
Halimbawa:
Ang laki sa layaw
karaniwa’y hubad
Sa bait at muni,
sa hatol ay salat
3. Lalabing-animin –
Halimbawa:
Sai-saring
bungangkahoy, hinog na at matatamis
Ang naroon sa
loobang may bakod pa sa paligid
4. Lalabingwaluhin –
Halimbawa:
Tumutubong mga
palay,gulay at maraming mga bagay
Naroon din sa
loobang may bakod pang kahoy na malabay
Saknong
Ang saknong ay isang grupo sa loob ng isang tula na may
dalawa o maraming linya (taludtod).
2 linya - couplet
3 linya - tercet
4 linya - quatrain
5 linya – quintet
6 linya - sestet
7 linya - septet
8 linya - octave
Ang couplets,
tercets at quatrains ang madalas na ginagamit sa mga tula.
Tugma
Isa itong katangian ng tula na hindi angkin ng mga akda sa
tuluyan. Sinasabing may tugma ang tula kapag ang huling pantig ng huling salita
ng bawat taludtod ay magkakasintunog. Lubha itong nakaga- ganda sa pagbigkas ng
tula. Ito ang nagbi-bigay sa tula ng angkin nitong himig o indayog.
Mga Uri ng Tugma
1. Hindi buong
rima (assonance) - paraan ng pagtutugma ng tunog na kung
saan ang salita ay
nagtatapos sa patinig.
Halimbawa:
Mahirap sumaya
Ang taong may sala
Kapagka ang tao sa
saya’y nagawi
Minsa’y nalilimot
ang wastong ugali
Para masabing may
tugma sa patinig, dapat pare-pareho ang patinig sa loob ng
isang saknong o
dalawang magkasunod o salitan.
Halimbawa:
a a
a
a a
i
a i
a
a i
i
2. Kaanyuan
(consonance) - paraan ng pagtutugma ng tunog na kung saan
ang salita ay
nagtatapos sa katinig.
a. unang lipon,
mga salitang nagtatapos sa – b, k, d, g, p, s, t
Halimbawa:
Malungkot balikan
ang taong lumipas
Nang siya sa sinta
ay kinapos-palad
b. ikalawang
lipon, mga nagtatapos sa – l, m, n, ng, r, w, y
Halimbawa:
Sapupo ang noo ng
kaliwang kamay
Ni hindi matingnan
ang sikat ng araw
Kariktan
Kailangang magtaglay ang tula ng maririkit na salita upang
masiyahan ang mambabasa gayon din mapukaw ang damdamin at kawilihan.
Talinghaga
Tumutukoy ito sa paggamit ng matatalinhagang salita at
tayutay.
○ Tayutay -
paggamit ng pagwawangis, pagtutulad, pagtatao ang ilang paraan
upang ilantad ang
talinghaga sa tula
Anyo
Porma ng tula.
Tono/Indayog
Diwa ng tula.
Persona
Tumutukoy sa nagsasalita sa tula; una, ikalawa o ikatlong
panauhan
No comments:
Post a Comment