Awit at Korido
Nang dumating ang mga Kastila sa ating bayan, panitikan ang
nagsilbing paraan upang madaling mapalaganap at maipamulat ang Kristiyanismo sa
mga katutubo. Upang matugunan naman ang kanilang hilig na mas maaliw. Pumasok
ang mga anyong panitikan na tinatawag na awit at Korido. Naging kilala ang mga
ito, at naging mainam natagapag-ugnay sa mga manunulat at mambabasa. Dahil
dito, ipinalagay ng mga dayuhan na ang mga ito ay ligtas at nakakatuwang
libangan.
Ang awit at korido ay mga akdang nasa anyong patula. Ang sa
saknong ng mga ito ay may natatanging bilang o sukat at may magkakasintunog o
magkakatugmang mga pantig. Ang Korido ay salaysay sa pakikipag-ibigan at
pakikipagsapalaran ng isang tauhang malabayani na punung-puno ng kababalaghan.
Ang awit namaíy salaysay sa pakikipag-ibigan at pakikipagsapalaran ngunit ang
mga tauhan at walang sangkap na kababalaghan.
Sa kapanahunang ito seguro walang hihigit pa sa gawain ni
Francisco "Balagtas" Baltazar. Siya marahil ang mga unang makata na
nag-expose laban sa mga koloniyalistang kultura. Ang kaniyang subversive work
ay sa anyong Florante at Laura. Ang Florante at Laura ay isang mahabang
pasalaysay na tula na naglalaman ng mga mensahe laban sa mga Kastila. Nakatakas
ito sa mgas censura dahil nagbalat-kayo na ang mga unang panauhin ay ang mga
Kastila. Ngunit sa mga totoong mambabasa ito'y may maraming tema una laban sa
Kristiyanismo at pangalawa ang laban sa im espanya.
Isa sa mga halimbawa ng korido ay ang Ibong Adarna. Binubuo
ito ng 1,172 na saknong. Ito ay tumatalakay sa mga pangyayaring hindi
kapani-paniwala ngunit napapalooban ng mga aral sa totoong buhay. Isinasaad din
sa akdang ito kung sa papaanong paraan malalagpasan ang mga pagsubok na
kalimita'y dumadaig sa tao. Bagamat kilala ang akda, hindi tiyak ang taong sumulat
nito. Sinasabing ito ay nagpasalin-salin na lamang mula sa maraming taong
nagsalaysay. Dahil dito, ang Ibong Adarna ay tinawag na sanaysaying-bayan.
Pagkakaiba Ng Awit Sa
Korido
Ang kaibahan ng awit at korido ay maaaring nasa sukat at
anyo:
1. Mabilis ang bigkas ng korido, may kabagalan naman ang
awit
2. Ang korido ay may walong pantig at binibigkas sa kumpas
ng martsa “allegro”, samantala ang awit ay may labindalawang pantig at inaawit
na mabagal sa saliw ng gitara o bandurya “allegro”
3. Ang ikinaganda ng awit ay sa mga aral na ipinahihiwatig
samantala sa korido ang ikinawiwili ng mga mambabasa ay ang kuwento o
kasaysayang napapaloob ditto
Kategorya ng Awit at
Korido
Nakapaloob sa kategoryang ito ang iba't ibang uri ng awit at
korido na nalathala sa Pilipinas. Karaniwang nakasaad ang lagom [summary] ng
akda, ang halaga niyon sa panitikan, at ang mga kritikang lumabas hinggil sa
naturan. Halina't makiisa sa pagbubuo ng nilalaman nito.
Katangian ng awit at
korido
Ang korido ay isang tulang panrelihiyon. Ang awit ay isang
tulang nagsasaad ng kabayanihan.
Mga Halimbawa ng
Korido:
Ibong Adarna, Don Juan Tiñoso, Don Juan Teñoso, Mariang
Kalabasa, Ang Haring Patay, Mariang Alimango, Bernardo Carpio ni Jose de la
Cruz, Rodrigo de Villas ni Jose de la Cruz, Prinsipe Florennio ni Ananias
Zorilla, Buhay na Pinagdaanan ni Donya Maria sa Ahas
Mga Halimbawa ng
Awit:
Florante at Laura ni Francisco Balagtas, Buhay ni Segismundo
ni Eulogio Juan de Tandiona, Doce Pares na Kaharian ng Francia ni Jose de la
Cruz, Salita at Buhay ni Mariang Alimango, Prinsipe Igmidio at Prinsesa
Clariana
No comments:
Post a Comment